Waldorf Yöntemiyle Harika Çocuk Nasıl Yetiştirilir?

Çocuk sahibi olmadan önce hiç bilmezdim, çocuk yetiştirme için yöntemler olduğunu. Montessori, Waldorf, Reggio Emilia nedir, hiç duymamıştım. Ama algıda seçiçilik olsa gerek, şimdi sanki herkes bunlardan bahsediyor gibi 🙂

Ben belli bir ekole göre çocuğumu yetiştirebileceğimi sanmıyorum. İstemediğimden değil de, bu kadar donanımlı olmadığımdan. Bunun için yeterince vakit ayıramayacak olmaktan ve yaşadığım yerde herhangi ekole bağlı bir kreş ya da okul bulunmamasından. Ama gene de öğrenmek istiyorum nedir bunlar? Birebir uygulayamayacak olsam da edinebileceğim fikirleri, yapabileceğim önerileri vardır mutlaka.

Bu kitap, bir yöntem tanıtımından ziyade, bir oyuncak projeleri kitabı. Ancak kitabı okurken internette biraz dolaştım ve yöntemi açıklayan birkaç Türkçe kaynak buldum. Bunlardan ilki “Çocuk Eğitimi, Waldorf Okulları ve Rudolf Steiner / Antroposofi“. Çok ayrıntılı ve bilgilendirici bir yazı. Yöntemi merak ediyorsanız bir göz atın derim. Diğeri ise, yukarıda belirttiğim adrese de ulaşmamı sağlayan, yurt dışında yaşayan bir annenin yazdıkları. “Waldorf Okulları Hakkında” ve “Waldorf Oyun Grubu” başlıklı anne-çocuk deneyimlerini içeriyor.

Benim okuduğum kitap ise bu yöntemi uygularken kullanılacak oyuncaklardan bahsediyor. Uluslararası Waldorf okulları vakfı başkanı Christopher Clouder ve temsilcisi  Janni Nicol tarafından kaleme alınmış.

Giriş bölümünde oyunu şöyle tanımlıyor :

Oyun; işbirliği yapmayı, risk almayı ve içimizdeki yaratıcı gücü ilk kez deneyimlediğimiz, dünya düzenini ve fizik kurallarını keşfetmeye başladığımız bir öğrenme aktivitesidir.

Serbest oyun ve hayal gücünün çocuk gelişimi üzerindeki öneminin farkedildiği ve günümüz Waldorf erken çocukluk dönemi merkezlerinin temel felsefesini bunun oluşturduğundan bahsedilen kitapta, oyun yoluyla kendini bulan çocukların yetişkinliğe adım atmadan önce iyi bir donanıma sahip oldukları ve kapasitelerini en üst seviyede kullanabildikleri vurgulanıyor.

Evde yaratıcı oyun kurmanın öneminden bahsedilirken, medya bombardımanından ve elektronik cihazların yarattığı aşırı uyarılmadan çocuklarımızı korumamız gerektiği söyleniyor. Sağlıklı bir gelişim için zamana ihtiyacı olan çocuğun asla zorlanmaması gerektiği vurgulanırken, çocuğun doğasına saygı duymanın ve oyun oynama gereksiniminin hassasiyetle ele alınmasıyla, onlara ne kadar önem verdiğimizin gösterilmesinin önemi üzerinde duruluyor.

Benlik başlığı altında, insanlarda varolan dört beden ayrımı vurgulanıyor. Doğumla meydana gelen “fiziksel beden“, ilk yedi yıl boyunca gelişip olgunlaşan ve 7 yaş civarı doğan “eter beden” (hayalgücü), 14 yaş civarı doğan “astral beden” (duygusal ve davranışsal özelliklerimiz) ve kendini tamamiyle 21 yaşında gösteren “ego“. Aynı bölümde çocukların tekrarı çok sevmelerinin öğrenme ile alakalı olmadığı, bunun kişiliği güçlendirdiği ve çocukların beynindeki sinaps (beyin sinirlerine ileti) gelişimini hızlandırdığı anlatılıyor.

Çocuklarda ben-sen ilişkisini verebilmenin üzerinde durulurken, içinde çocuk, aile ve ilişkiler gibi değerler barındıran oyuncaklarla tanıştırıp gözlemleyerek, gelecekte karşılaşacakları sorunların üstesinden gelebilmelerinin sağlanabileceğinden bahsediliyor.  Yaşlar itibariyle neyin farkında olup neyin olamayacaklarının bilgisi veriliyor. Çocuklardan beklentilerimizin bu aşamalara dikkat edilerek oluşturulması ve kendini keşfetme sürecinde, ona inanarak destek olmamızın değeri ifade ediliyor.

Çocuklara hazır oyuncaklar sunmaktansa, el emeği oyuncaklar hazırlanması üzerine kurulmuş bu kitap. Ve bu amaç içinde ayrıntılı tarifler verilmiş. El örgüsü tavşanlar, bez bebek, keçe atlar, kuklalar, ahşap bloklar, bebek evi, binek atı gibi pek çok oyuncağın nasıl yapıldığı, çocuğun oyuncak yapılırken ki kazanımları, nasıl oynayacağı ve bu oyundan neler öğreneceği belirtilmiş. El becerisi ve de vakti olanlar için çok iyi bir kaynak.

Hayal gücünü kullanmayan çocukların, kullananlara göre şiddete daha eğilimli olduklarını gösteren araştırmalardan bahsedilen bölümde ise, Waldorf okullarının kurucusu Steiner şöyle der :

“Akıl, hayal gücü kadar gerçekliğin içine işleyemez. Hayal gücünün zaman zaman yolunu şaşırdığı gerçeğini inkar edemeyiz ama varlığı, daima yüzeyde varolan aklın aksine, gerçekliğin derinlerinde saklıdır.”

Sosyal becerilerin geliştirilmesi üzerinde durulan “Etkileşim” başlıklı bölümde ise, elektronik medyanın olumsuzluklarından bahsediliyor. Hızla değişen televizyon ekranının  beyni anormal şekilde uyarmasının yanında çocukların saldırgan tavırlar geliştirmesine sebep olduğunu belirten araştırmalardan söz edilirken, bağımlılık yapması nedeniyle, çocuğun kendi kaynaklarını keşfetme olanaklarını ortadan kaldırdığı üzerinde duruluyor.

Doğadan uzakta olmanın çocuklar üzerinde yarattığı kaostan bahsedilen bölümde ise, çocuklar için daha iyi oyun alanları sunan toplumlarda suç oranının azaldığını gösteren araştırmalardan bahsediliyor.

Özetle, oyun, ilgi, el emeği, doğa…

Yani tüm çocukların isteyeceği şeyler.

Sorun bizlerin bunları ne kadar sunabileceğimizde…

Yani herşey elimizde…

 

GÜNCELLEME : Deli Anne bloğunda, Waldorf Okulları’nı gezerek öyle güzel iki yazı yazdı ki linkleri burada olsun istedim.

• Stainer/Waldorf Okulu İzlenimlerim 
• Waldorf Eğitim Sisteminde Sevdiklerim, Düşündüklerim ve Çekincelerim

İlgili Yazılar :

• Çocuğumla Doğadayız
• Çocuklarda Sanat Eğitimi
• Yetenekli Çocuğun Dramı
• Her Yönüyle Çocuk Yetiştirme Sanatı
• Harika Çocuk Nasıl Yetiştirilir ve Montessori Eğitimi
• Akıllı Bebekler Akademisi