Darwin ile Yolculuk

Bilim Çocuk dergisinde yer alan Bilim İnsanı Öyküleri’ni çok sever Yağız. Bu kitap da o öykülerin genişletilmiş hali gibi. Darwin’in ilk yıllarından başlayarak, sıkmadan anlatıyor bilim serüvenini.

Kitap Darwin’in kendi ağzından yazılmış. 1809 yılında doğduğunu, 8 yaşında iken annesini kaybettiğini, sürekli sıçan kovaladığı için babası tarafından azarlandığını söyleyerek başlıyor. Dedesi Erasmus Darwin’in de hem doktor, hem doğa bilimci hemde evrim hakkında yazılar yazan bir şair olduğundan bahsediyor.

Babası tarafından Edinburgh Üniversitesi’ne doktor olmak üzere gönderilen Darwin, açık ameliyatları izlemeye dayanamaz ve doktor olmaktan vazgeçer. Kitabın bu sahnesi bol kanlı olduğu için çocuklarında rahatsız olması muhtemel. Darwin burada ileride sıkça kullanacağı tahnit (mumyalama) sanatını öğrenir.

Ardından Cambridge Üniversitesi’ne giden Darwin, orada da böcek toplamak dışında birşey yapmaz. 1831 sonbaharında, Profesör Henslow’un teklifi üzerine, babasının karşı çıkmasına rağmen bir gemi yolculuğuna çıkar. Yolculuğa zor alışan Darwin, Ekvator’u geçtiğinde mürettebatın yaptığı seramonilere katlanmak zorunda kalır. Bu yolculukta pek çok şeyi inceleme fırsatı bulur. Brezilya’daki Salvador Yağmur Ormanları’nda, yaprak kesen karıncalar, baykuş desenli kelebekler, muhteşem bitki örtüsünü inceler. Pek çok böcek toplar.

 Yolculuk esnasında bulduğu yeni bir yunus türüne, geminin kaptanı FitzRoy’un adını verir. Ancak kaptan ile yaratılış teorisi ve Nuh tufanı ile ilgili görüş ayrılıklarına düşerler. Ekim 1832 ye gelindiğinde, Punta Alta Fosillerini bulur ve buldukları kemikler üzerinde pek çok araştırma yapar. 1933 Ağustos’unda ise, yerliler gibi giyinerek Arjantin Bozkırları’nda dolaşır. Burada gördüğü armodillaları, bulduğu fosillerle karşılaştırır. 1934 de And Dağları’na çıktıklarında, zirvede deniz kabuklarına rastlarlar. 1835 de ise Şili Depremi’ne yakalanırlar:

Gücün, katılığın simgesi olan toprak ayağımızın altından kayıverdi. İlk şoktan sonra yuvarlak hatlarıyla uzaktan, 5-6 km öteden üzerimize doğru gelen kocaman bir dalga gördük. Dalga kıyıdaki evleri ve ağaçları yerlerinden sökerek, karşı çıkılamaz bir güçle önünde ne var ne yoksa silip süpürdü. Küçük körfezin başında beyaz dalga korkutucu bir şekilde kırıldı. Kıyıdaki 4 tonluk top, 4,5 metre içeriye, gemi ise yıkıntıların ortasına, 200 metre içeriye sürüklendi. Ancak depremin en çarpıcı etkisi yer seviyesinin kalıcı bir şekilde yükselmesi oldu.

Bu deprem ona, dağların oluşumu hakkında fikir vermiştir. 1935 de Galapagos Adaları iguanalarını, ispinoz kuşlarını ve Galapagos kaplumbağalarını; 1836 Ocak ayında Avustralya’da Aborjinlerin danslarını; 1836 Mart ayında ise, Cocos Adaları Mercan Lagününü gören Darwin sonunda eve döner. Topladıklarını uzmanlara gösterir.

Kuzeni Emma ile evlenen Darwin, dünyadaki yaşamın kökenine dair teorilerini yayınlaması 20 yıl sürer.  1859 yılında yayınladığı Türlerin Kökeni kitabı, ilahi yaratılışa karşı çıktığından, 1860 yılında Oxford Evrim Tartışmaları başladığında, büyük çatışmalar yaşanır. Kitabın sonunda Darwin, doğal seleksiyonla evrim teorisini madde madde açıklar.

Bu kitap gerek konusu, gerek çizimleri, gerek anlatım tarzı bakımından oldukça doyurucu. Keşke başka bilim insanları hakkında da böyle kitaplar hazırlansa.

Kitaptan Dolap’ta da bahsedilmiş. Dinlemek için TIK TIK